Armut Çeşitleri ve Armudun Yararı Nelerdir?
Armut Çeşitleri ve Armudun Yararı Nelerdir? Hepimizin severek yediği armudun dünya üzerinde yaklaşık 3000 çeşidi bulunmaktadır. Gülgiller ailesine mensup olan armudun çiçekleri beyazdır. Bazı çeşitleri ekim ayında hasat edilir. Kışa dayanıklıdır. Soğuk depolarda saklanarak kış boyunca taze olarak tüketilebilir.
Armut meyvesinin ağacı da değerlidir. Armut ağacından özellikle nefesli ahşap çalgılar ve yine değerli mobilyalar yapılır. Ağaç orta büyüklüktedir ve Avrupa, Kuzey Afrika ve Asya’nın kıyı ve hafif ılıman bölgelerine özgüdür. Armut meyvesi taze, konserve, meyve suyu veya kurutulmuş olarak tüketilir.
Armut ağacı daha çok boy veren bir ağaç olduğundan tam geliştiğinde on üç metre boyuyla elma ağacından daha uzun bir büyüklüğe sahip olur. Armut, genellikle bir yaşındaki anaç armut fidanları üzerine aşılama ya da çelikleme yoluyla üretilir. Armut ağaçları oldukça uzun ömürlüdür yetmiş beş yıl yaşayabilen armut ağaçları iyi bakılıp budanmazsa boyları iyice uzar. Dikildikten en geç yedi yıl sonra meyve vermeye başlayan bir armut ağacı on yaşına geldiğinde elli kiloya kadar meyve verebilir.
Armut Nasıl Yetişir?
Armut bir ılıman iklim meyvesidir. Soğuklara dayanımı elmaya göre daha azdır. -30 ºC’ye kadar dayanabilir. Armudun çiçeklenmesi elmadan 7 ila 10 gün öncedir. Bu yüzden ilkbahar geç donlarından etkilenebilir. Bu nedenle armut bahçeleri soğuk havanın çöktüğü çukur yerlere kurulmamalıdır.
Armut toprak bakımından çok seçici değildir. Ancak bol ve kaliteli meyve elde edebilmek için derin, sıcak, drenajı iyi yapılmış topraklar tercih edilmelidir. Aşırı kumlu ve kuru topraklarda meyve kalitesi bozulmaktadır. İyi kalite için her zaman iyi şartlar gerekir.
Armut bahçesi tesisinde en sakınılması gereken topraklar yüzlek-kireçli veya alt toprak tabakasına doğru yüksek oranda kireçli su bulunduran topraklardır. Armutlar topraktaki organik madde miktarının çok olmasından hoşlanırlar. Bunun için zayıf toprakları çiftlik gübresiyle desteklemek gerekir.
Ülkemizde armut yetiştiriciliği yaygındır. Türkiye’de yetişen yumuşak meyvelerin beşte birini armut oluştur. Bu nedenle armut fiyatları ülkemizde oldukça uygundur. Armut iklimin uygun olması durumunda insanların bahçelerinde yetiştirmek istediği bir bitkidir. Armut yetiştirmek isteyenler armut fidesi satın alınarak bahçelerine dikilebilir.
Armudun Faydaları Nelerdir?
Her meyveyi farklı bir renk, farklı bir tat ve farklı bir kokuyla süsleyen rabbimiz, o meyveyi yerken her meyvede farklı bir haz almayı da insanoğluna bahşetmiştir. Öte yandan bu meyvelerin her biri rengine ve şekline göre faydalar içerir. Armut kendi başına bir sürü faydası bulunan meyvelerden biridir.
Armutta bulunan pektin; kolesterolü düşürür, idrar söktürür, hafif bir müshil tesiri gösterir. Modern hayatın getirdiği yeme alışkanlıklarına ve hareketsizliklere karşı, tembel bağırsaklar için bir şifa kaynağı olan armut, iyi bir lif deposudur. İçindeki lif, bağırsak hareketlerini düzenleyerek kabızlık ve ishal riskini azaltır.
Eğer pişmiş olarak yenirse, bağırsakların çalışmasını hızlandırır. Olgun armut, hazmı kolaylaştırır ve sindirim sistemini canlandırır. Eğer kabızlık problemi varsa, bu şifalı meyveden bir tane yedikten sonra yarım ya da bir bardak su içilir. Çok kısa bir süre sonra hafif karın ağrısıyla birlikte kabızlık kolayca atlatılır. Armut, aç olarak yenirse, bağırsak kurtlarının dökülmesine yardımcı olur.
Armutta bulunan bol miktardaki potasyum, damar açıcı özelliğe sahip olduğundan ateroskleroz (damar sertliği), kalp krizi ve beyin kanaması riskini azaltır. Potasyum, aynı zamanda vücutta sıvı dengesini de düzenler. Romatizma, eklem hastalıkları ve guta karşı bir ilaç gibidir.
Armut, günlük kalsiyum oranını karşılayabileceği için kemik ve dişleri güçlendirdiği gibi osteoporoz (kemik erimesi) ve kemik hastalıklarını da önleyici niteliktedir. Armutta bulunan B2, B3 ve B6 vitaminleri; sinir sistemini korur, beyne de fayda sağlar. Zihin yorgunluğuna ve sinirleri yatıştırmaya olumlu bir tesiri vardır.
Çok yorucu bir gün geçirdiyseniz yatmadan önce kabuklarını soyarak 1-2 tane armut, güzel ve rahatlatıcı bir tesir meydana getirebilir. Kansızlığı karşı armut tavsiye edilen meyvelerdendir. Özellikle kan temizleyici tesiri ile bütün salgı bezlerinin çalışmasına yardım eder.
Armut, hem yara iyileştirici hem de yara önleyicidir. Kesiklerin çabuk iyileşmesini sağladığı gibi morlukları da giderir. Ayrıca bağışıklık sistemini güçlendirici rolü vardır. Birçok meyvede olduğu gibi armutta da bol miktarda antioksidan bulunur. Antioksidanlar, vücutta biriken serbest radikalleri (vücuttan atılması gereken zararlı maddeler) ortadan kaldırmaya yarar.
Nezle, grip gibi kışın sık sık yakalandığımız hastalıklara iyi gelir. Vücuttaki ürenin dışarı atılmasında ve böbreklerde oluşan kum ya da taşların kolay dökülmesinde tesiri vardır. Yine ateşli hastaya bir bardak armut suyundan vermek, ateşin düşürülmesinde faydalı olur.
Armut, alerji bakımından en az riski olan bir meyve olduğu için bebeklere rahatlıkla verilebilir. Folik asit açısından zengin olan armut, hamilelik döneminde özellikle tavsiye edilir. Mide bulantısı ve kusmadan yakınan hâmileler, armut yemeye devam ederlerse, mide bulantılarının hafiflediğini ve kusmalarının kesildiğini görürler.
Armut Meyvesinin Çeşitleri Nelerdir?
Dünya üzerinde 3000 çeşidi bulunan armudun ülkemizde tanınan, bilinen, meşhur olan ve ticari olarak üretilip yetiştirilenlerin sayısı bir elin parmaklarını geçmeyecek kadar azdır. Fakat te bir tanesi bile bir kilo gelen dünyaca ünlü deveci armudu ülkemizde bolca yetiştirilmektedir. Aşağıda ülkemizde bulunan ve yetiştirilen armut çeşitlerini sıraladık:
Passe Crassane Armudu: Meyvesi iri, yuvarlaktır. Meyve kabuğu paslı ve kalındır. Uzun süre saklamaya elverişlidir. Ayva ile uyuşur. Eylül sonu hasat edilir.
Doyenne Du Comıce Armudu: Meyvesi iri-çok iri, kısa boyunlu ve çiçek çukuru çok derindir. Meyve eti kalitesi mükemmeldir. Ayva ile uyuşur. Eylül ortasında hasat edilir.
Wıllıams Armudu: Dünyada en fazla yetiştirilen çeşitlerden biridir. Sofralık, konservelik ve kurutmalık olarak kullanılabilir. Meyvesi orta-iri, iri, konik ve boyunludur. Ayva ile uyuşmaz. Ağustos ortalarında hasat edilir.
Deveci Armudu: Ağaçları orta kuvvette büyür. Meyvesi iri hatta çok iri, basık, alt kısmı geniş ve boyunsuzdur. Çiçek çukuru derindir. Meyve yüzeyi hafif girintili çıkıntılı olup kabuğu ince, zemin rengi sarı, passız, bazen güneş gören yüzü pembe kırmızıdır. Meyve eti beyaz, gevrek, sulu, az tatlı ve kalitesi ortadır. Yeme olumunda fazla yumuşamaz. Ekimin 3. haftasında hasat edilebilir.
Santa Marıa Armudu: Meyvesi iri-orta iri, boyun kısmı uzuncadır. Meyve eti beyaz, orta sulu, az tatlıdır. Temmuz sonu-Ağustos başı hasat edilir. Uzun süre depolanabilir.
Coscıa Armudu: Meyvesi orta iri, konik ve kalın kabukludur. Meyve eti beyaz, tatlı, sulu ve çok az kumludur. Temmuz sonunda toplanır. Ayva ile uyuşmaz.
Mustafabey Armudu: Meyvesi küçük, boyun kısmı Akça’dan uzun, kabuğu kalıncadır. Meyvenin güneş gören kısmı kırmızılaşır. Meyve eti az kumlu, beyaz, orta sulu, tatlı ve aromalıdır. Temmuz ortası hasat edilir.
June Beauty Armudu: En erkenci armut çeşididir. Haziran ayı sonunda olgunlaşır. Meyvenin güneş gören tarafı pembe yanak yapar.
Akça Armudu: Marmara, Ege, Akdeniz ve İç Anadolu bölgelerinde yetişen bir armut türüdür. Akça armut yaprağı dikenli bir yapıya sahiptir. En erken olgunlaşan yerli çeşidimizdir. Meyvesi küçük, tatlı ve suludur. Temmuz ayı başında hasat edilir.
Armut Hakkında Sık Sorulan Sorular
Armut Nasıl Tüketilmelidir?
Tadı ve kokusuyla yemeye doyamadığımız armudun suyu sıkıldığında enfes bir içecek hâline gelir. Armut, yemeklerden önce yenirse, tok tutma özelliğinden dolayı daha az yemek yeme isteği oluşur ve fazla yemeyi önler.
Armudu çekirdekleri ile birlikte yemek de oldukça faydalıdır. Armut, komposto, reçel, marmelat yapılarak yenilebileceği gibi tatlı, pasta ve keklerde de kullanılabilir.
Armudun Cilde Faydası Var mı?
Armut sayısız faydasının yanı sıra cilde de iyi gelmektedir. Armudun kendisi gibi armut çekirdeği de cilde iyi gelir. Armut doğal bir renk açıcıdır. Cildin beyazlaşması ve güneş lekelerinin giderilmesinde armut oldukça etkilidir.
Armut, dilimler halinde, armut suyu sıkılarak ya da maske yapılarak cilde uygulanabilir. Ayrıca armut püresi doğal bir peelingtir. Armut meyvesi püre haline getirilerek vücuda uygulandığında vücuttan ölü deriyi atar ve cildin daha parlak ve canlı olmasını sağlar.
Armudun Kalorisi ve Besin Değeri Nedir?
Bir armudun ortalama kalori değeri 200 gram için 104 kalori olduğu söylenebilir. Armut lif bakımından oldukça zengindir. 3 ile 5 gram arası lif içerir. Potasyum açısından da oldukça zengindir. Bir orta boy armut neredeyse 200 miligram arası potasyum içerir. Armut şeker oranı yüksek bir meyvedir. Ortalama bir armut içerisinde 10 ila 15 gram arası şeker bulundurur.
Armut Zayıflatır Mı?
Armudun kan şekerini düzenleyici etkisi vardır; ani açlık durumlarının önüne geçerek zayıflamak isteyenlerin takip diyeti daha kolay uygulamasına yardımcı olur, aynı zamanda uzun süre tokluk hissi verir. Armut tek başına zayıflatır denilemese de diyet programlarında güvenle yer verilebilecek bir besindir. Armudun bolca tüketildiği armut diyeti de pek çok kişi tarafından tercih edilmektedir.
Armut Sirkesinin Faydaları Nelerdir?
Armut sirkesi, diğer sirke çeşitleri gibi oldukça faydalıdır. Armut sirkesi armudun su içerisinde en az bir ay bekletilmesi ile elde edilir. Armut sirkesi sindirim ve tansiyon sorunlarının giderilmesine yardımcı olur. Vücudun su ve ph dengesini düzenler. Ayrıca armut sirkesi halsizliğe karşı da etkilidir.
Armut Kabuğuyla Yenir mi?
Armut kabukları soyulmadan tüketilmesi gereken meyveler arasında yer alır. Yapılan araştırmalara göre armut kabuğunun etli kısımlara oranla 3-4 kat daha fazla besleyici ve yararlı madde içerdiği ortaya çıkmıştır.
Armut Kabuğu bolca lif içerir. Armut kabuğunda bolca lif miktarı bulunmasından dolayı sindirime iyi geldiği bilinmektedir. Aynı zamanda armut kabuğunun iltihap önleyici özelliği vardır. Yemeklerin içerisine armut kabuğu ekleyerek vücudunuzun iltihaplanmasını önleyebilir, vücudunuzda bulunan iltihabı söküp atabilirsiniz.
Armut Meyvesinin Zararları Nelerdir?
Bütün meyvelerde olduğu gibi armudun bilinen bir zararı bulunmamaktadır. Ancak armut aşırı tüketildiğinde istenmeyen etkiler gösterebilir. İçerisindeki şeker miktarından dolayı şeker hastaları armudu tüketirken doktorların önerdiği miktarın dışına çıkmamalıdır.
Ayrıca aşırı Armut tüketimi ishale sebebiyet verebilir. Çünkü armut sindirimi kolaylaştırır Armudun aşırı tüketimi karında şişkinliğe de sebep olabilir. Bu yüzden her zaman söylediğimiz gibi her ne yersek yiyelim kararında ve ölçülü yememiz gerektiğini unutmayalım.
Armut Hasadı Nasıl Yapılır?
Armut Çeşitleri ve Armudun Yararı Nelerdir? adlı konumuza son verirken, armudun faydaları ile alakalı başka videolar izlemek isterseniz, buraya tıklayarak youtube üzerinden izleyebilirsiniz.
